เจาะลึก Riskiest Assumption Test (RAT)
ก่อนสร้างจริง ต้องรู้ก่อนว่าอะไรจะทำให้คุณล้ม
ทำไม “Riskiest Assumption” ถึงสำคัญกว่าการทำ MVP?
ในอดีตเราเชื่อว่าแค่สร้าง Minimum Viable Product (MVP) ก็เพียงพอสำหรับเริ่มต้น
แต่ในยุคที่ resource มีจำกัด และตลาดเปลี่ยนเร็ว
สิ่งที่ควรทำก่อน MVP คือการพิสูจน์ว่า
👉 “สมมติฐานที่เสี่ยงที่สุดของเรานั้น จริง หรือ มั่ว?”
ตัวอย่างสมมติฐานที่มักผิด
| ประเภทสมมติฐาน | ตัวอย่าง | ถ้าผิดแล้วส่งผลอย่างไร |
|---|---|---|
| ปัญหามีจริงไหม | คนไม่มีเวลาทำบัญชีรายรับรายจ่าย | ถ้าไม่จริง → ไม่มีคนใช้ |
| กลุ่มเป้าหมายใช่ไหม | กลุ่ม working mom พร้อมจ่าย | ถ้าไม่จริง → โฆษณาเปลืองงบ |
| วิธีแก้โอเคไหม | chatbot ช่วยแก้ปัญหาได้เร็วกว่า | ถ้าไม่จริง → คนหงุดหงิด เลิกใช้ |
| คนยอมจ่ายไหม | subscription เดือนละ 199 บาท | ถ้าไม่จริง → รายได้ไม่พอ |
Framework: RAT Canvas
| คำถาม | ตัวอย่างคำตอบ |
|---|---|
| เราเชื่อว่า…? | คนพร้อมจ่าย 199 บาท/เดือน เพื่อให้ได้คำแนะนำด้านโภชนาการ |
| ถ้าไม่จริง จะเกิด…? | ธุรกิจไม่มีรายได้ / ไม่สามารถ scale |
| มีหลักฐานอะไรสนับสนุน? | คอมเมนต์ในกลุ่ม Facebook มีคนบ่นว่าอยากได้คำปรึกษา |
| วิธีที่เร็วที่สุดในการพิสูจน์คืออะไร? | สร้าง landing page + ปุ่มสมัคร + วัดการคลิก |
วิธีออกแบบการทดสอบ RAT อย่างชาญฉลาด
1. อย่า “ถาม” ให้ “พิสูจน์”
คนมักตอบว่า “สนใจ” แต่ไม่จ่ายจริง
ให้วัดจาก “พฤติกรรม” เช่น การกดสมัคร หรือ ลงทะเบียนรอ
2. ลงมือภายใน 24 ชม.
- ใช้ Figma ทำ UI mockup
- ใช้ Carrd.co, Notion, หรือ Framer ทำ landing page
- ใช้ Google Form / Tally.so รับข้อมูลลูกค้า
3. วิธี RAT ที่ทำได้ทันที
| วิธีทดสอบ | ใช้เมื่อคุณอยากรู้ว่า… |
|---|---|
| วางโฆษณาแล้วดู CTR | มีคนสนใจไหม |
| Mock หน้า “ชำระเงิน” | ยอมจ่ายไหม |
| ให้กรอกอีเมลแลกรับ early access | ปัญหาน่าสนใจพอไหม |
| DM กลุ่มเป้าหมายเพื่อสัมภาษณ์ | เขาเข้าใจปัญหาเดียวกับเราหรือเปล่า |
ตัวอย่างจริงจาก Startup ดัง
🧺 Dropbox
สมมติฐาน: คนอยากซิงก์ไฟล์ระหว่างเครื่องหลาย ๆ ตัว
วิธี RAT: ทำวิดีโอสาธิต → ดูจำนวน sign-up พุ่ง
👞 Zappos
สมมติฐาน: คนกล้าซื้อรองเท้าออนไลน์
วิธี RAT: ถ่ายรูปจากร้าน → โพสต์ขาย → ถ้ามีคนซื้อ ค่อยซื้อจากร้านแล้วส่ง
🍔 Food on the Table (ภายหลังกลายเป็นของ Scripps)
สมมติฐาน: คนยอมจ่ายเพื่อวางแผนอาหารประจำสัปดาห์
วิธี RAT: ผู้ก่อตั้งโทรหาครอบครัวทีละบ้านเพื่อช่วยวางแผน → วัด willingness to pay
🛒 Instacart
สมมติฐาน: คนอยากให้ใครสักคนไปซื้อของแทน
วิธี RAT: ใช้ Google Form รับออเดอร์ + ตัวเองเดินซื้อของส่งเองในวันแรก
📘 Buffer
สมมติฐาน: คนอยากโพสต์ social ล่วงหน้าแบบ scheduled
วิธี RAT: สร้าง landing page + ปุ่มราคา → กดแล้วเจอ “Coming Soon” → วัด interest
🧳 Airbnb
สมมติฐาน: คนกล้าปล่อยห้องให้คนแปลกหน้า
วิธี RAT: สร้างเว็บง่าย ๆ ตอนมีงาน conference ที่ San Francisco แล้วโพสต์หาคนพัก
🚗 Uber (ยุคแรกที่ชื่อ UberCab)
สมมติฐาน: คนอยากเรียกแท็กซี่ผ่านแอป
วิธี RAT: ใช้ Twilio + Google Maps ส่ง SMS หาคนขับแบบแมนนวลก่อนมีแอปจริง
🧼 Dollar Shave Club
สมมติฐาน: คนอยากได้ใบมีดโกนแบบ subscription
วิธี RAT: ลงวิดีโอแบบตลก + เปิดรับออเดอร์ล่วงหน้า → ทะลุเป้าในวันเดียว
🎨 Canva
สมมติฐาน: คนทั่วไปอยากทำกราฟิกแบบง่าย ๆ โดยไม่ต้องรู้ Photoshop
วิธี RAT: ทำ mock UI แล้วเอาไป user test → ดูว่าสร้างดีไซน์เองได้ไหม
📦 Shippo
สมมติฐาน: e-commerce อยากเชื่อมระบบขนส่งแบบง่าย
วิธี RAT: สร้าง API mock → ทดลองกับร้านค้าเล็ก → ปรับตาม feedback
🏠 Opendoor
สมมติฐาน: คนยอมขายบ้านให้บริษัททันที ถ้าได้เงินเร็ว
วิธี RAT: ซื้อบ้านเองจาก seller กลุ่มแรก → ทดสอบว่าโมเดลขายเร็วได้จริง
💬 Slack
สมมติฐาน: ทีมต้องการ communication tool ที่ดีกว่า email
วิธี RAT: ใช้ในทีมตัวเองก่อน → สังเกตว่าแทบไม่ใช้ email → จึงเปิดให้คนอื่นใช้
🎧 Spotify
สมมติฐาน: ผู้ใช้จะรอโหลดเพลงจาก server ถ้า UX ดี
วิธี RAT: สร้าง demo ที่ใช้ stream เพลงจากเครื่อง local ก่อน แล้วแสดงว่าเหมือนออนไลน์จริง → พิสูจน์ว่า “UX สำคัญกว่าเทคโนโลยีเบื้องหลัง”
📦 Amazon (ยุคเริ่มต้น)
สมมติฐาน: คนจะยอมสั่งหนังสือผ่านอินเทอร์เน็ต
วิธี RAT: ใช้เว็บไซต์ธรรมดารับคำสั่งซื้อ แล้วซื้อจากร้านหนังสือจริง → ส่งเองวันต่อวัน
📚 Gumroad
สมมติฐาน: ครีเอเตอร์อยากขายไฟล์ดิจิทัลตรง ๆ โดยไม่ผ่านแพลตฟอร์มใหญ่
วิธี RAT: ผู้ก่อตั้งเขียน prototype ภายในวันเดียว แล้วให้เพื่อนลองใช้ขายของ → มีคนใช้จริงและจ่ายเงินจริง
🚀 AngelList
สมมติฐาน: นักลงทุนอยากเจอสตาร์ทอัป และสตาร์ทอัปอยากเจอนักลงทุน
วิธี RAT: เริ่มจากส่งอีเมล curated list ของ startup ไปให้นักลงทุน → วัดการตอบกลับและการจับคู่จริง
📸 Unsplash
สมมติฐาน: คนอยากได้ภาพฟรีคุณภาพสูง
วิธี RAT: เริ่มจากโพสต์ภาพฟรี 10 ภาพใน Tumblr + ปุ่มโหลดทั้งหมด → คนแชร์และขอเพิ่มจนกลายเป็นแพลตฟอร์ม
Checklist: ก่อนเริ่มทำ MVP/MLP ถามตัวเอง 5 ข้อ
- ✅ สมมติฐานไหนที่ผิดแล้ว ธุรกิจจะล้มทันที?
- ✅ มีวิธีพิสูจน์ที่ใช้เวลาน้อยกว่า 1 วันไหม?
- ✅ การทดสอบของเราวัด “พฤติกรรม” ไม่ใช่แค่ “ความเห็น”?
- ✅ คนที่เราทดสอบ คือกลุ่มเป้าหมายจริง ๆ?
- ✅ ได้ข้อมูลที่ช่วยตัดสินใจว่าจะ ลุยต่อ หรือ pivot ไหม?
สรุป
อย่าหลงดีใจว่า MVP/MLP สำเร็จ เพราะบางครั้ง MVP/MLP แค่ช่วยให้คุณ “สร้างของเร็ว”
แต่ RAT จะช่วยให้คุณ “ไม่เสียเวลาไปกับสิ่งที่ผิด”
“Don’t build a product (yet). Test a belief.”
